วันอาทิตย์ที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2555

คำวัด-เสนอคำว่า สามหาบ, สายสิญจน์, สำรับ

สามหาบ  หมายถึงอาหารคาวหวาน ๓ คู่ ถวายพระสงฆ์เมื่อเวลาเก็บอัฐิ
ที่มาของคำนี้คือ  ประเพณีการเก็บอัฐสมัยโบราณนิยมจัดอาหารคาวหวานอย่างละ ๓ ชุด  ใส่ภาชนะเช่นหม้อดินและกระทงใบตอง  ยกภาชนะนั้นวางบนกระจาดหรือตระกร้าแล้วใส่สาแหรกหาบไปยังที่เผาศพซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในป่า  โดยแบ่งเป็น ๓ ชุด ๆ ละหาบ  ผู้หาบนิยมเป็นผู้ชายและไม่นิยมหาบเดินตามกันไป  แต่จะแยกย้ายกันไปคนละทิศ  พร้อมทั้งส่งเสียงกู่ตะโกนเรียกกันคล้ายกับคนหลงทาง  แล้วมาพบกันที่เผาศพซึ่งมีญาติและพระ ๓ รูปรออยู่  เมื่อทำพิธีเก็บอัฐิเสร็จก็นำอาหารทั้งสามหาบมาถวายพระ ๓ รูป นั้น นี้เป็นความนิยมของแต่ละท้องถิ่น
ปัจจุบันนิยมทำเพียงนำอาหารคาวหวานใส่ปิ่นโต  ๓ ชุดไปถวายพระในที่เก็บอัฐิ  เป็นกิริยาว่าได้ทำสามหาบแล้ว  การทำเช่นนี้น่าจะเรียกว่า "สามหิ้ว " มากกว่า" สามหาบ"
สายสิญจน์  เป็นคำใช้เรียกเส้นด้ายสีขาวยาว ๆ ที่พระถือขณะประนมมือเจริญพระพุทธมนต์หรือที่วงรอบบ้านเรือนเพื่อให้เป็นสิริมงคลเวลาทำบุญที่บ้าน
ในเวลาทำบุญที่บ้านนิยมใช้สายสิญจน์วงรอบบ้านโดยเวียนขวาคือวนให้บ้านอยู่ทางขวามือแล้วโยงมาวนขวาที่ฐานพระพุทธรูปอีกรอบหนึ่งหรือสามรอบ  แล้วคลี่มาวางไว้บนพานซึ่วางอยู่ด้านขวามือของพระภิกษุที่เป็นประธานสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์
ด้ายสายสิญจน์เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ด้ายปริตร  คือด้ายสายสิญจน์ที่เกิดจากพุทธมนต์ที่พระท่านสวดสาธยายหรือเศกเป่าไว้  ถือกันว่าสามารถป้องกันอันตรายเช่นภูตผีปีศาจได้  และถือว่าเป็นด้ายมงคล  เช่น ด่ายที่จับเป็นวงกลมสองวงสำหรับสวมศรีษะคู่บ่าวสาวซึ่งเรียกว่า มงคลแฝด
สำรับ  สำรับโดยปกติใช้เรียกภาชนะสำหรับใส่กับข้าวคาวหวาน  ใช้เรียกเหมือนกันทั้งในบ้านและในวัด  สำรับคาว  สำรับหวาน
ในคำวัด  เรียกการยกสำรับออกจากหน้าพระเมื่อฉันเสร็จแล้วว่า ถอนสำรับ
สำรับอีกความหมายหนึ่ง  หมายถึงจำนวนพระ ๔ รูปที่สวดศพ  เรียกว่า พระ ๑ สำรับ  หากมีสวด ๘ รูป  ก็เรียกว่า  พระ ๒ สำรับ  และยังใช้เรียกคฤหัสถ์ที่เป็นนักสวดเช่นสวดมาลัยในงานศพสมัยโบราณด้วยว่า  นักสวด ๑ สำรับ
ถ้าเป็นงานศพของหลวง  ใช้พระพิธีธรรมสวด  ก็เรียกว่า  พระพิธีธรรม ๑ สำรับ
(  คำวัด  ของ พระธรรมกิตติวงศ์ ทองดี สุรเตโช ป.ธ. ๙. ราชบัณฑิต )
ยาแก้อาการช้ำใน ท่านให้เอาเม็ดถั่วเขียว  จำนวนมากพอสมควร  นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำตาลทรายขาว  ใช้กินทั้งเนื้อและน้ำ  อาการช้ำในที่เกิดเพราะตกจากที่สูงหรือถูกระแทกด้วยของแข็ง  จะพลันหายไปอย่างน่าอัศจรรย์แล
ยาแก้อาการปวดหัวเข่า  ท่านให้เอา  ต้นผักเสี้ยนผีทั้งห้า  ( ถอนทั้งต้นตลอดถึงราก ) ล้างน้ำให้สะอาด ๑  ไพล ๑  การบูร ๑  ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้เอาอย่างละพอสมควร นำมาตำให้ละเอียด  ผสมกับสุรา  คั้นเอาเฉพาะน้ำยา  ใช้ทาถูนวดบริเวณหัวเข่า  มีสรรพคุณแก้โรคปวดหัวเข่า  ได้ผลดีอย่างชงัดนักแล
(พระครูสมุทรวราภรณ์  วัดทรงธรรม  อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ
ผัดเผ็ดหอยลาย
ส่วนประกอบ  หอยลาย ๒ ถ้วย   ใบโหระพา ๑ ถ้วย   น้ำปลา ๒ ช้อนโต๊ะ  น้ำมันพืช ๒ ช้อนโต๊ะ  พริกแกง ๒ ช้อนโต๊ะ  นมข้นจืด ๑/๒  น้ำตาลทราย ๑ ช้อนชา
วิธีทำ
๑.  นำกระทะตั้งไฟ  ใส่น้ำมันพืชลงไปนิดหน่อย  เปิดไฟกลาง  จากนั้นใส่พริกแกงลงไปผัดให้หอม
๒. ใส่หอยลายลงไปผัดให้หอยสุก  โดยสังเกตุว่าเปลือกหอยจะอ้าออกจากกัน
๓. จากนั้นจึงค่อยปรุงรสด้วยน้ำปลา  และน้ำตาล  ชิมรสตามชอบ
๔. เมื่อได้รสชาติที่ต้องการแล้ว  จึงค่อยเติมนมข้นจืดลงไป  คลุกเคล้าให้พริกแกงกับหอยลายเข้ากัน
๕. จากนั้นจึงค่อยใส่ใบโหระพาลงไป  ผัดพอโระพาสลดจึงค่อยดับไฟ  ตักใส่จานพร้อมเสิร์ฟ
( ผัดเผ็ด รสเด็ดคู่ครัวไทย  ครัวไพลิน )

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น